چرا بچه ها می پرسند چرا؟
مکالمه زیر را تصور کنید:
دختر: بابا! چرا نمیتوانیم برویم بیرون؟
بابا:چون الان باران می بارد.
دختر:چرا؟
بابا:چون از آسمان آب بیرون می ریزد.
دختر:چرا از آسمان آب بیرون می ریزد ؟
بابا:چون توی ابرها آب وجود دارد.
دختر:چرا چون توی ابرها آب وجود دارد ؟
بابا:خب آب دریا وقتی بخار می شود تبدیل به ابر می شود.
دختر:چرا؟
بابا:نمیدونم.
همه والدین گفتگوهای شبیه به این را با کودک 3ساله خود تجربه کرده اند.
زنجیرهای از پرسش و پاسخ تمام نشدنی که هر چه به کودک میگویی وتوضیح میدهی با یک چرا به چالش می کشد و نهایت با نمی دانم یا ” چون من میگویم” زنجیره قطع می شود.
اما آیا این زنجیره پرسش ها ، بازی کودکانه است یا واقعا کودک می خواهد چیزهایی یاد بگیرد و یا فقط قصد دارد با پدر و مادر بحث کند.
پژوهش های روانشناسی رشد نشان دادهاند که کودکان سه ساله با طرح این گونه پرسشها؛ واقعا به دنبال یادگیری و رسیدن به توضیح پدیده ها هستند.
کودکان همانند دانشمندی وسواسی با دقت جزئیات را بررسی میکنند و فعالانه اطلاعات را جذب میکنند
تحلیل گفت و گوها و سخنان کودکان نشان میدهد که هفتاد درصد پرسشهای آنان برای کسب اطلاعات است نه جلب توجه یا بازی با بزرگ ترها .
بچه های پیش دبستانی به طور متوسط 75 پرسش در هر ساعت می پرسند که در چند سال اول زندگی به چند صد هزار پرسش می رسد.
پرسش هایی که اغلب برای ما سطحی و عادی هستند اما در واقع پرسش هایی عمیقا علمی یا فلسفی اند
مثلا
چرا ماهی ها در آب خفه نمی شوند؟
چرا به گل ها میگویم گل و به درخت می گویم درخت؟
چرا شب تاریک است؟
این پرسشها باعث می شوند کودک جهان را عمیق تر و گسترده تر بفهمد . بنابراین کودکان به فضایی برای پرسیدن نیاز دارند نه آموزش آن.
در مقابل چرا های بچه ها چکار کنیم؟
والدین نیاز نیست به تمام پرسش های آنان پاسخ دهند و دلیلی هم برای احساس گناه یا ضعف در مقابل چراهای بی پایان کودک نیست.
از طرفی والدین و مریبان نباید به کودک چیزهایی را بیاموزند که در واقع خودشان دوست دارند یاد بگیرند یا تمایل دارند کودکشان یاد بگیرد.کودکان در ذات خود برای آموختن و تفسیر اطلاعات از محیط مهارت دارند و نیازی به دستکاری محیط توسط والدین ندارند فقط کافی است به آنها اجازه داده شود تا رشد کنند .
اگر پدر یا مادری باشیم که برای فرزند منبع اعتماد و پشتیبان و تسهیلگر یادگیری باشیم (بسته آموزشی والدپروری را ببینید) به مراتب بهتر و تاثیر گذارتر است از اینکه والدینی باشیم که نقش معلم یا نجار را ایفا می کند که می خواهد صرفا آموزش دهد یا بسازد و شکل دهد.